اثر ورزش منظم بر پیامدهای ناشی از استرس مزمن روانی اجتماعی در موش صحرایی مبتلا به نارسایی قلبی القاشده با ایزوپروترنول

مقدمه و هدف: استرس های روانی- اجتماعی،  از متغیرهای تعیین کننده «عدالت در سلامت»؛ و  یکی از عوامل ایجاددکنندۀ مشکلات بالینی در سلامت عمومی اغلب جوامع به شمار می روند. این استرس ها می توانند سبب ایجاد و تشدید بسیاری از بیماری ها، از قبیل بیماری های قلب و عروق گردند. مطالعات نشان می دهند که این گونه استرس ها تولید رادیکال های آزاد را القا می کند و پیدایش استرس اکسیداتیو را سبب می شوند. همان طور که ورزش منظم و کاهش استرس روش های مؤثری برای کاهش مرگ ومیر ناشی از بیماری های قلبی عروقی هستند، عدم فعالیت جسمی و چاقی به عنوان عوامل خطرساز ابتلا به این بیماری ها هستند. مواد و روش ها: پنجاه سر موش صحرایی به طور تصادفی به پنج گروه تقسیم شدند: گروه کنترل (sham)، گروه نارسایی قلبی (iso)، گروه استرس روانی اجتماعی + نارسایی قلبی (ss+iso)، گروه ورزش + نارسایی قلبی (ex+iso) و گروه استرس روانی اجتماعی + ورزش + نارسایی قلبی (ss+ex+iso). استرس روانی اجتماعی به شکل تعویض هم خانۀ حیوان صورت گرفت. رت های گروه ورزش به مدت چهار هفته، پنج روز در هفته بر روی تردمیل دویدند. نارسایی قلبی با تزریق زیرجلدی  mg/kg130 ایزوپروترنول القا گردید. شاخص های دینامیک قلب شامل fs، lvesd، lvedd، lvpwt و ef جهت ارزیابی شدت نارسایی قلبی، توسط اکوکاردیوگرافی مورد بررسی قرار گرفت و سطوح سرمی mda، pab به عنوان شاخص های اکسیداتیو و نیز کورتیکوسترون اندازه گیری شد. نتایج: استرس روانی اجتماعی سبب افزایش سطح سرمی mda، pab و کورتیکوسترون و نیز شاخص lvedd و کاهش در شاخص های ef و fs و lvpwt گردید (p<0.05). اثرات حفاظتی ورزش منظم در گروه ss+ex+iso با کاهش در سطح سرمی mda،pab ، کورتیکوسترون، lvedd و نیز افزایش در شاخص ef و fs در مقایسه با گروه ss+iso مشخص شد (p<0.05). نتیجه گیری: استرس روانی اجتماعی می تواند سبب اختلال در شاخص های دینامیک قلب در زمینۀ نارسایی قلبی، افزایش شاخص های استرس اکسیداتیو، افزایش سطح سرمی کورتیکوسترون گردد. برنامۀ ورزشی منظم توانست بخشی از اثرات مخرب ناشی از استرس عدم ثبات اجتماعی را تعدیل نماید، بنابراین به منظور تجربۀ زندگی سالم تر علاوه بر کاهش عوامل ایجادکنندۀ استرس های گوناگون، ورزش منظم همواره توصیه می گردد.